ภาวะออทิสติกสเปกตรัม (ASD)

ภาวะออทิสติกสเปกตรัม (ASD) เป็นความผิดปกติของระบบประสาทที่มีผลต่อการสื่อสาร การมีปฏิสัมพันธ์ทางสังคม และพฤติกรรมของบุคคล ASD มีลักษณะอาการที่แตกต่างกันมากในความรุนแรงและการแสดงออกในแต่ละบุคคล ปัจจุบันยังไม่มีวิธีการรักษา ASD ที่ทราบแน่ชัด แต่การวินิจฉัยแต่เนิ่นและการรักษาสามารถช่วยปรับปรุงผลลัพธ์และคุณภาพชีวิตได้

อาการ

อาการของ ASD มักปรากฏในวัยเด็กและอาจประกอบด้วยความล่าช้าหรือไม่มีการพัฒนาทางด้านภาษา มีปัญหาในการมีปฏิสัมพันธ์ทางสังคม พฤติกรรมซ้ำ ๆ หรือความสนใจในสิ่งใดสิ่งหนึ่ง และความไวต่อสิ่งเร้า บางรายอาจมีปัญหาด้านทักษะการเคลื่อนไหวประสานสัมพันธ์ขั้นสูง ในขณะที่บางรายอาจมีความสามารถทางสติปัญญาสูง บางคนที่มีภาวะ ASD อาจประสบกับภาวะวิตกกังวล ภาวะซึมเศร้า หรือปัญหาสุขภาพจิตอื่นๆ

ASD เป็นความผิดปกติของพัฒนาการที่ก่อให้เกิดความบกพร่องอย่างมากในทักษะสำคัญดังนี้:

ความบกพร่องทางทักษะสังคมที่ส่งผลต่อการมีปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น เช่น

• การมองสบตาลดลง
• ไม่สามารถแสดงความต้องการได้
• ขาดความสนใจที่จะแบ่งปันหรือเลียนแบบผู้ดูแล
• มีความชอบที่จะเล่นหรืออยู่คนเดียว

ความบกพร่องด้านภาษาและการสื่อสาร ซึ่งอาจส่งผลต่อทั้งการเข้าใจและการใช้ภาษา

• อาจไม่ส่งเสียงเพื่อเริ่มสื่อสารกับผู้ดูแล
• ไม่ตอบรับเมื่อถูกเรียก
• ไม่สนใจคำแนะนำ
• มีปัญหาในการสื่อความหมายผ่านกิริยาท่าทาง
• พูดช้าหรือไม่พูดเลย ใช้ภาษาที่ไม่เหมาะสม ทวนคำ หรือสร้างภาษาของตนเอง

พฤติกรรมซ้ำ ๆ ซึ่งโดยทั่วไปจะไม่พบในเด็กอายุต่ำกว่า 2 ปี เช่น

• พฤติกรรมซ้ำ ๆ เช่น กระโดด หมุนตัว สะบัดมือ โยกตัว ชอบเรียงวัตถุเป็นแนวตรง สนใจการหมุนวัตถุ
• มีความสนใจจำกัดในแบบแผนเดิม ๆ เช่น เลือกอาหารจำเพาะ สวมชุดเดิม ๆ ถ้ามีการเปลี่ยนแปลง เด็กจะไม่ชอบหรือรู้สึกหงุดหงิด
• มีปฏิกิริยาต่อสิ่งเร้ามากเกินไปหรือน้อยเกินไป เช่น ดมหรือเลียสิ่งของ ปิดหูเมื่อได้ยินเสียงดัง เดินระหว่างปลายเท้า

เมื่อไรที่ควรพบแพทย์

ผู้ปกครองหรือผู้ดูแลควรพาเด็กไปพบแพทย์หากสังเกตเห็นความล่าช้าในพัฒนาการหรือพฤติกรรมผิดปกติ เช่น ล่าช้าในการพูด หรือมีปัญหาในการมีปฏิสัมพันธ์ทางสังคม การช่วยเหลือตั้งแต่เนิ่นมีความสำคัญในการปรับปรุงผลลัพธ์สำหรับเด็กที่มีภาวะ ASD หากพบพฤติกรรมน่ากังวลใด ๆ หรือผู้ปกครองมีข้อกังวลเกี่ยวกับพัฒนาการของบุตรหลาน ควรปรึกษาแพทย์

ภาวะฉุกเฉิน

บุคคลที่มีภาวะ ASD อาจแสดงพฤติกรรมที่เป็นอันตรายต่อตนเองหรือก้าวร้าว ซึ่งต้องได้รับการดูแลทางการแพทย์อย่างฉุกเฉิน หากบุคคลที่มีภาวะ ASD แสดงพฤติกรรมน่ากังวล เช่น ความคิดแบบฆ่าตัวตาย การทำร้ายตนเอง หรือการใช้ความรุนแรงต่อผู้อื่น ควรได้รับความช่วยเหลือทางการแพทย์ทันที

การวินิจฉัย

การวินิจฉัยภาวะ ASD เด็กจะได้รับการประเมินอย่างละเอียดโดยทีมแพทย์หลากหลายสาขา รวมถึงกุมารแพทย์ จิตแพทย์ และนักแก้ไขการพูด การประเมินอาจรวมถึงการทบทวนประวัติทางการแพทย์ของเด็ก การสังเกตพฤติกรรม และการประเมินด้านความสามารถทางสติปัญญาและการสื่อสารตามมาตรฐาน การประเมินยังอาจมีการตรวจคัดกรองการได้ยินและการมองเห็น เพื่อกำจัดสาเหตุอื่น ๆ ที่อาจทำให้เกิดความล่าช้าในพัฒนาการ

การรักษา

การรักษาภาวะ ASD มีความเฉพาะเจาะจงสูงสำหรับแต่ละบุคคล และอาจประกอบด้วยการรวมการบำบัดพฤติกรรม การให้ยา และการสอนการศึกษา การบำบัดด้านพฤติกรรม เช่น การวิเคราะห์พฤติกรรมการปรับตัว (ABA) และการบำบัดเชิงพฤติกรรมและการรู้คิด (CBT) สามารถช่วยปรับปรุงทักษะทางสังคม การสื่อสาร และพฤติกรรม อาจมีการสั่งจ่ายยาเพื่อช่วยควบคุมภาวะที่เกิดร่วม เช่น ภาวะวิตกกังวลหรือภาวะซึมเศร้า การจัดการศึกษาพิเศษ และการฝึกพูด ก็เป็นสิ่งที่มีประโยชน์ในการปรับปรุงผลลัพธ์สำหรับผู้ที่มีภาวะ ASD มันเป็นสิ่งสำคัญที่จะต้องทำงานร่วมกับทีมแพทย์อย่างใกล้ชิด เพื่อพัฒนาแผนการรักษาที่มีประสิทธิภาพสำหรับแต่ละบุคคลที่มีภาวะ ASD