โรคจิตเภทกับโรคจิตเวชต่างกันอย่างไร ทำเข้าใจเพื่อช่วยรับมือ

อาการป่วยทางใจ สามารถเกิดขึ้นได้จากหลากหลายสาเหตุ มีโอกาสเป็นได้กับทุกคน และอาการป่วยทางจิตใจนี้ ก็ไม่ได้มีเฉพาะโรคที่หลายคนคุ้นชินกันอย่างโรคซึมเศร้า โรคอารมณ์สองขั้ว หรือโรคหลายบุคลิกเท่านั้น เพราะแท้จริงแล้ว อาการทางจิตใจ มีความซับซ้อนและหลากหลายกว่าที่คิด รวมถึงไป 2 คำที่คุ้นหูอย่าง โรคจิตเภทและโรคจิตเวช แล้วโรคจิตเภทกับโรคจิตเวชต่างกันอย่างไร โรคแต่ละประเภทมีอะไรบ้าง เพื่อเป็นแนวทางในการรับมืออย่างถูกวิธี บทความนี้มีคำตอบ

โรคจิตเวชคืออะไร มีอะไรบ้าง

โรคจิตเวช คือปัญหาที่เกี่ยวกับด้านจิตใจ เกิดจากความผิดปกติของสารเคมีในสมองที่ควบคุมเรื่องความคิด อารมณ์ และพฤติกรรม ซึ่งเป็นกลุ่มอาการทางจิตใจที่กระทบต่อพฤติกรรม ความคิด และการใช้ชีวิต ประจำวัน การเข้าสังคมกับคนรอบข้าง โดย 8 กลุ่มโรคจิตเวชที่จำแนกตามระบบการวินิจฉัยโรค มีดังต่อไปนี้

1. ความผิดปกติที่เป็นผลจากโรคทางกาย

เกิดจากโรคทางสมองที่ก่อให้เกิดการเสื่อมเรื้อรัง ทำให้สมองทำงานผิดปกติ โดยเฉพาะด้านความจำ ความคิด การรับรู้เกี่ยวกับบุคคล สถานที่ การคำนวณ ภาษา และการตัดสินใจ เช่น โรคหลงลืม

2. ความผิดปกติทางจิตและพฤติกรรมจากการใช้สารที่ออกฤทธิ์ต่อจิตประสาท

เกิดจากการได้รับสารกระตุ้นที่ออกฤทธิ์ทางจิตประสาท เช่น สุรา ยาเสพติด คาเฟอีน ปริมาณมากต่อเนื่องกันเป็นเวลานาน ส่งผลให้ความคิด อารมณ์ พฤติกรรม และการรับรู้มีความผิดปกติ จึงควรได้รับการบำบัดอย่างจริงจัง

3. ความผิดปกติทางจิต (Psychotic Disorder)

ผู้ที่มีความผิดปกติทางจิตมักมีอาการเห็นภาพหลอน หูแว่ว หลงผิด คิดไปเอง หวาดระแวงในสิ่งที่ไม่มีจริง เกิดจากความผิดปกติด้านการรับรู้ เช่น โรคจิตเภท โรคจิตหวาดระแวง

4. ความผิดปกติทางอารมณ์ (Mood Disorder)

อาการหลัก ๆ ของโรคจิตเวชกลุ่มนี้คือ มีอารมณ์แปรปรวน เศร้าหรือร่าเริงผิดปกติ ไม่สามารถควบคุมตัวเองได้ ตัวอย่างโรคที่รู้จักกันดี ได้แก่ โรคซึมเศร้า และโรคอารมณ์สองขั้ว (Bipolar) โรควิตกกังวลและแพนิค

5. ความผิดปกติทางพฤติกรรม

แสดงออกมาทางพฤติกรรมที่เปลี่ยนแปลงไปจากเดิม ไม่ว่าจะเป็นโรคการกินผิดปกติ (Eating Disorder) มีอาการทั้งกินมากเกินไปและกินน้อยเกินไป หรือโรคนอนไม่หลับ (Insomnia)

6. ความผิดปกติทางพฤติกรรมและบุคลิก

ผู้ป่วยโรคจิตเวชประเภทนี้ จะมีการแสดงออกทางพฤติกรรมที่ผิดปกติอย่างชัดเจน ทั้งพฤติกรรมที่ก้าวร้าวรุนแรง มีอารมณ์ขึ้น ๆ ลง ๆ หุนหันพลันแล่น ความคิดเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา และกลัวการถูกทอดทิ้ง

7. ความบกพร่องทางสติปัญญาและพัฒนาการ

เป็นภาวะที่ความสามารถในการนึกคิด ใช้เหตุผล วางแผน แก้ปัญหา การปรับตัว และการตัดสินใจเกิดความบกพร่อง ทำให้เกิดข้อจำกัดในการใช้สติปัญญาดำเนินชีวิตประจำวัน

8. ความผิดปกติในด้านพัฒนาการ

มักเกิดขึ้นตั้งแต่ในวัยเด็ก เนื่องจากเป็นภาวะที่พัฒนาการมีความผิดปกติ แบ่งย่อยได้เป็นหลายประเภท เช่น ความผิดปกติด้านการพูด การเข้าใจภาษา พัฒนาการของกล้ามเนื้อมัดเล็กและมัดใหญ่ โรคออทิสติก โรคสมาธิสั้น

รู้จักสาเหตุและอาการของโรคจิตเภท

เมื่อเห็นแล้วว่าโรคจิตเวชมีอะไรบ้าง ต่อไปก็มาถึงโรคจิตเภทซึ่งถือเป็นโรคจิตเวชชนิดหนึ่งกันบ้าง โรคนี้เป็นภาวะที่สมองมีความผิดปกติ ทำให้ผู้ป่วยมีความคิดหรือการรับรู้ที่ไม่เหมือนคนทั่วไป เช่น หลงเชื่อผิด ๆ ว่าจะมีคนมาทำร้าย รวมถึงสัมผัสผิดปกติ มีอาการหูแว่ว เห็นภาพหลอน เกิดได้ทั้งในวัยรุ่นไปจนถึงวัยผู้ใหญ่ตอนต้น เกิดได้จาก 2 สาเหตุหลักด้วยกัน

สาเหตุของโรคจิตเภท

• ปัจจัยภายใน : ความผิดปกติทางสมองที่สามารถถ่ายทอดกันได้ทางกรรมพันธ์ุ
• ปัจจัยภายนอก : ความเครียดในชีวิตประจำวันที่ต่อเนื่องหรือรุนแรง สภาพแวดล้อม การถูกตำหนิอย่างรุนแรง การใช้สารเสพติด

อาการของโรคที่ควรรู้

อาการที่พบโดยทั่วไปของโรคนี้ คือความคิดและการรับรู้ไม่ตรงกับความเป็นจริง ส่งผลให้การแสดงออกผิดปกติ แบ่งเป็น 2 ประเภทหลัก ได้แก่ อาการที่มากกว่าคนทั่วไป และอาการที่บกพร่องกว่าคนทั่วไป โดยแต่ละอาการมีรายละเอียดดังนี้

• อาการที่มากกว่าคนทั่วไป : ประสาทหลอน หูแว่ว เห็นภาพหลอน พูด ยิ้ม หรือหัวเราะคนเดียว เชื่อในสิ่งที่ไม่เป็นความจริง คิดว่ามีคนจะมาทำร้าย
• อาการที่บกพร่องกว่าคนทั่วไป : พูดน้อยลง ซึม เก็บตัว ไม่อยากพบปะใคร นอนไม่หลับ ไม่สนใจหรือใส่ใจจะทำกิจกรรมใด ๆ ไม่แสดงออกทางสีหน้า

สรุปชัด โรคจิตเภทกับโรคทางจิตเวช เหมือนหรือต่างกันอย่างไร ?

สรุปได้ว่า โรคจิตเภทเป็นหนึ่งในกลุ่มอาการทางจิตเวช จัดอยู่ในกลุ่มของความผิดปกติทางจิต (Psychotic Disorder) ควรได้รับคำแนะนำและการรักษาอย่างถูกต้องจากแพทย์ผู้ชำนาญการ เพื่อป้องกันไม่ให้ส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตในระยะยาว

รู้เท่าทันอาการทางจิตเวช สังเกตคนรอบข้างและให้การดูแลได้ เพียงทำความเข้าใจในอาการที่พวกเขาเป็น สำหรับผู้ที่ต้องการปรึกษา หรือพาผู้ป่วยโรคจิตเภทมารับคำแนะนำและวางแผนการรักษาอยากถูกวิธีจากจิตแพทย์ สามารถมาได้เลยที่ Bankok Mental Health Hospital โรงพยาบาลจิตเวชในเครือโรงพยาบาลเวชธานี เรายินดีพาคุณก้าวข้ามช่วงเวลาแห่งความไม่สุขสบายได้อย่างราบรื่นและพร้อมอยู่เคียงข้างในทุกสถานการณ์

สามารถนัดหมายล่วงหน้าได้ที่

โทรศัพท์: 02-589-1889

LINE Official Account: @bmhh

Location: https://maps.app.goo.gl/MCKXwQMK1mCshWKdA