นอนไม่หลับ ปัญหาที่ไม่ควรมองข้ามในวัยทำงาน-วัยผู้สูงอายุ

การนอนไม่หลับ ถือเป็นปัญหาที่พบบ่อย พบได้มากถึงเกือบ 1 ใน 3 ของกลุ่มคนวัยทำงาน และวัยผู้สูงอายุ โดยจากการสำรวจพบว่า ปัญหาการนอนไม่หลับเป็นสาเหตุอันดับ 2 รองจากความเจ็บป่วยทางกายที่ทำให้หลายคนมาขอคำปรึกษาแพทย์ ซึ่งจะพบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย และมีแนวโน้มจะเพิ่มขึ้นตามอายุ การนอนไม่หลับ สามารถผลกระทบต่อการใช้ชีวิตในหลายด้าน เช่น การทำงาน สุขภาพ เพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็นโรคเรื้อรั้ง เช่น โรคหัวใจ โรคหลอดเลือดสมองตีบ รวมไปถึง ปัญหาทางอารมณ์ ความจำ สมาธิ และอาจเป็นสัญญาณบ่งชี้ถึงโรคทางจิตเวชได้

สาเหตุการนอนไม่หลับ อาจเกิดจากปัจจัยทางสุขภาพกายหรือด้านจิตใจ

• ความเจ็บป่วยทางกาย เช่น ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ (Obstructive sleep apnea) กลุ่มอาการขาอยู่ไม่สุข (Restless Legs Syndrome) หรือ อาจเกิดจากได้รับยาบางตัวที่มีผลข้างเคียงทำให้นอนไม่หลับ เช่น ยาขยายหลอดลมสำหรับโรคหอบหืด ยาขับปัสสาวะ เป็นต้น
• ปัญหาด้านจิตใจ เช่น โรคซึมเศร้า (Major depressive disorder) โรควิตกกังวล (Anxiety disorder) โรคย้ำคิดย้ำทำ (Obsessive-compulsive disorder) โรคไบโพลาร์ (Bipolar disorder) โรคเครียดภายหลังเผชิญเหตุการณ์สะเทือนขวัญ (Post-traumatic stress disorder) หรือ อาจเกิดจากความวิตกกังวล หรือความเครียดจากเหตุการณ์ที่เข้ามากระทบในช่วงนั้น

โดยสาเหตุที่ต่างกัน อาจทำให้ลักษณะการนอนไม่หลับแตกต่างกันไป นอกจากนี้การใช้ยานอนหลับเป็นเวลานานอาจส่งผลให้อาการนอนไม่หลับแย่ลงในระยะยาว และเกิดการดื้อยามากขึ้น

เช็ก 4 อาการเข้าข่ายโรคนอนไม่หลับ

1. นอนหลับยาก หรือ ไม่สามารถข่มตานอนได้
2. ตื่นขึ้นมาในช่วงกลางคืน หรือ ตื่นเช้าเกินไป
3. หลับตื้น หลับไม่สนิท ตื่นง่าย
4. ตื่นมาแล้วรู้สึกไม่สดชื่น ง่วง หรือ งีบหลับตอนกลางวัน จากการนอนที่คุณภาพไม่ดี

ทั้งนี้หากสังเกตอาการตนเองแล้วเข้าข่ายว่าจะเป็นโรคนอนไม่หลับ จนทำให้ส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตและสุขภาพ แนะนำให้มาพบจิตแพทย์เพื่อพยายามหาสาเหตุ และรับการรักษาที่เหมาะสม

นพ.ณชารินทร์ พิภพทรรศนีย์