เข้าใจ “ภาวะสิ้นยินดี” ความผิดปกติทางอารมณ์ ที่ต้องรีบรักษา

Share

ทุกคนย่อมใฝ่ฝันถึงความสุข และพยายามสรรหาสิ่งที่จะมาสร้างความสุขให้แก่ตนเอง แต่ถ้าพบว่าตนเองหรือคนใกล้ตัวกำลังอยู่ในภาวะไร้ความรู้สึก ไม่สุข ไม่ทุกข์ และรู้สึกเฉยชา ไม่อยากทำอะไร ราวกับชีวิตไร้ซึ่งสีสันโดยไม่รู้ตัวอาการเหล่านี้เป็นสัญญาณเตือนของ “ภาวะสิ้นยินดี” ซึ่งเป็นภาวะทางจิตเวชที่พบได้บ่อยในผู้ป่วยโรคซึมเศร้า 

แพทย์หญิงณัฏฐพัชร์ ลำเลียงพล จิตแพทย์โรงพยาบาล BMHH- Bangkok Mental Health Hospital กล่าวว่า โรคไม่ยินดียินร้าย หรือ “ภาวะสิ้นยินดี (Anhedonia)”  คืออาการผิดปกติทางจิตเวชที่ผู้ป่วยจะเฉยชาต่อสิ่งต่าง ๆ รอบตัว และมีปฏิสัมพันธ์กับคนรอบข้างน้อยลง ส่งผลให้ไม่มีความสุข ไม่มีความสนุก ไม่มีอารมณ์ร่วมกับสิ่งที่เจอในชีวิตประจำวัน ทั้งที่เมื่อก่อนสิ่งต่าง ๆ รอบตัวสามารถสร้างความสุขให้กับตัวเองได้ เช่น การไปดูหนัง ฟังเพลง ไปเที่ยวกับคนรัก ซึ่งอาการเหล่านี้สามารถพบได้ในผู้ป่วยโรคซึมเศร้า โรคไบโพลาร์ โรคเครียดหลังจากประสบกับเหตุการณ์สะเทือนใจ  หรือในบางครั้งก็เป็นผลจากโรคทางกาย เช่น โรคพาร์กินสัน โรคหลอดเลือดทางสมอง โดยอาการของภาวะสิ้นยินดีจะแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล

สาเหตุของภาวะสิ้นยินดี

ภาวะสิ้นยินดี หรือโรคไร้ความรู้สึก มีสาเหตุมาจากความผิดปกติในสมอง เนื่องจากโดยปกติแล้วสมองจะหลั่งสารแห่งความสุข หรือฮอร์โมนโดปามีนออกมา เมื่อทำในสิ่งที่ชอบ แต่สำหรับคนที่มีภาวะสิ้นยินดี สมองจะไม่มีการหลั่งสารโดปามีน จึงทำให้รู้สึกไม่มีความสุขเวลาทำกิจกรรมที่ตัวเองเคยชอบ

อาการของภาวะสิ้นยินดี

ภาวะสิ้นยินดี จะแสดงอาการออกมาในหลากหลายรูปแบบ ซึ่งที่พบมาก มีดังต่อไปนี้

ประเภทของภาวะสิ้นยินดี

ภาวะสิ้นยินดีจะแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ

  1. ภาวะสิ้นยินดีทางสังคม (Social Anhedonia) ผู้ป่วยจะไม่อยากพบเจอ พูดคุย ไม่ได้ต้องการสร้างสัมพันธ์กับบุคคลใด
  2. ภาวะสิ้นยินดีทางร่างกาย (Physical Anhedonia) ผู้ป่วยจะไม่มีความรู้สึกเพลิดเพลินกับการทำกิจกรรมต่าง ๆ เช่น ไปกินอาหาร ไปดูหนัง ก็ไม่มีความสุขเหมือนที่เคย

แนวทางการรักษาของภาวะสิ้นยินดี

ภาวะสิ้นยินดี ไม่มีวิธีการรักษาเฉพาะเจาะจง แต่จะเป็นการรักษาด้วยการวินิจฉัยว่ามีภาวะอื่น ๆ ร่วมด้วยหรือไม่ โดยจะมีแนวทางในการรักษา ดังนี้

แนวทางการป้องกันภาวะสิ้นยินดี

เช่นเดียวกับการรักษาภาวะสิ้นยินดี ที่ไม่อาจกล่าวได้ว่ามีวิธีป้องกันที่เฉพาะเจาะจง และต้องอาศัยการสังเกต ซึ่งควรได้รับความร่วมมือจากคนรอบข้าง เช่น ครอบครัว หรือเพื่อน และสำคัญที่สุดคือตัวของผู้ป่วยเองที่ควรหมั่นสังเกตอาการ และดูแลสุขภาพกาย สุขภาพใจให้ดี เช่น 

หากพบว่าตนเองหรือคนใกล้ตัว เริ่มมีภาวะสิ้นยินดี ไม่ยินดี ยินร้าย กับความสุขและความทุกข์ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น อย่าละเลยหรือมองข้าม ควรรีบขอความช่วยเหลือจากนักจิตวิทยา ที่โรงพยาบาลแบงค็อก เมนทัล เฮลท์ โรงพยาบาลจิตเวชเฉพาะทางในเครือของโรงพยาบาลเวชธานี เรายินดีให้คำปรึกษาอย่างใกล้ชิด เพื่อให้คุณมีสุขภาพจิตที่ดีขึ้น และค้นหาความสุขของตนเองได้ในที่สุด

แพทย์หญิงณัฏฐพัชร์ ลำเลียงพล
จิตแพทย์โรงพยาบาล BMHH- Bangkok Mental Health Hospital

สามารถนัดหมายล่วงหน้าได้ที่

โทรศัพท์: 02-589-1889
LINE Official Account: @bmhh
Location & Google Map: ติวานนท์ 39
Website: bangkokmentalhealthhospital.com

บทความที่เกี่ยวข้อง

ตุลาคม 31, 2024
เลี้ยงลูกอย่างไรให้พร้อมเผชิญทุกสถานการณ์  

โลกใบนี้เต็มไปด้วยความไม่แน่นอน หากต้องการให้ลูกเติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่แข็งแกร่งและสามารถเผชิญหน้ากับอุปสรรคต่าง ๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ตุลาคม 31, 2024
พักผ่อนแบบไหนถึงจะดีต่อใจ  

การพักผ่อนไม่เพียงพอเป็นปัญหาที่พบได้บ่อยในสังคมปัจจุบัน และส่งผลกระทบต่อสุขภาพจิตของเราอย่างมาก โดยพบว่าการการขาดการนอนหลับเรื้อรัง

ตุลาคม 30, 2024
ภาวะศพเดินได้ เมื่อจิตใจหลอกลวงร่างกายว่าตายแล้ว

เคยสงสัยไหมว่าทำไมคนเราถึงคิดว่าตัวเองตายไปแล้ว ทั้งที่ยังเดินได้ ทำงานได้ตามปกติ นี่อาจฟังดูเหมือนเรื่องราวในหนังสยองขวัญ

บทความเพิ่มเติม