พันธุกรรม การเลี้ยงดู อาจเป็นหนึ่งในสาเหตุการ “นอกใจ”

ปัญหาชีวิตคู่ที่หลายคนไม่อยากเจอคือ การนอกใจ เพราะส่งผลกระทบต่อความรู้สึกทางจิตใจและความสัมพันธ์จนทำให้บ้างคู่ทะเลาะ หรืออาจถึงขั้นเลิกรา ซึ่งการนอกใจมี 2 องค์ประกอบหลัก คือ การนอกใจทางกายภาพหรือการมีเพศสัมพันธ์ (Physical affair) และการนอกใจทางอารมณ์หรือมีความผูกพันทางอารมณ์ (Emotional Affair) ส่วนมากผู้ชายมักมองว่าการมีเพศสัมพันธ์ไม่เป็นการนอกใจ เพราะไม่ได้มีความผูกพันธ์เกิดขึ้น แต่ในผู้หญิงแค่มีเพศสัมพันธ์ก็ถือเป็นความนอกใจ อย่าลืมว่าการมีความสัมพันธ์ทางกาย มักมีความผูกพันทางใจตามมาได้ง่ายขึ้น

ปฏิเสธไม่ได้ว่าการนอกใจเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญในชีวิต ที่สร้างความเครียดได้เป็นอันดับ 2 รองจากการเสียชีวิตของคู่สมรส  และยังสร้างความเครียดได้มากกว่าการหย่าร้าง โดยปกติเมื่อบางคนเจอเรื่องที่กระทบจิตใจมากๆ หรือการสูญเสียรุนแรง มักมีการตอบสนองทางอารมณ์ 6 ขั้นตอน คือ Shock หรือตกใจกับสิ่งที่เกิดขึ้น, Denial ปฏิเสธว่าสิ่งนั้นไม่ได้เกิดขึ้นจริง พยายามมองหาเหตุผลหรือหลักฐานมายืนยันความคิด, Anger โกรธกับสิ่งที่เกิดขึ้น, Bargain โทษสิ่งอื่นว่าเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดเหตุการณ์ดังกล่าว เช่น เป็นเพราะผู้หญิงคนอื่นเข้าหาก่อน, Depress เศร้า เบื่อ เพราะรู้สึกว่าสิ่งที่เกิดขึ้นไม่สามารถแก้ไขหรือเปลี่ยนแปลงได้ และ Acceptance ยอมรับกับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น เพราะหลายสิ่งก็อยู่เหนือการควบคุม 

การตอบสนองอารมณ์ 6 ขั้นตอนนั้นสามารถย้อนกลับไปมาได้ และการที่จะเข้าสู่การยอมรับสิ่งที่เกิดขึ้นได้ก็ไม่ใช่เรื่องง่าย

สาเหตุของการนอกใจ มีดังนี้ 

• พันธุกรรม พบว่ามียีนบางอย่างมีหน้าที่ควบคุมสารเคมีในสมองทำให้คนแสวงหาความสุขจากการนอกใจมากขึ้น
• การเลี้ยงดูในวัยเด็กหรือประสบการณ์ชีวิต วัยเด็กไม่ได้รับการดูแลที่เหมาะสม ถูกทอดทิ้ง อาจทำให้กลายเป็นคนที่แสวงหาความสัมพันธ์จำนวนมาก และกังวลว่าจะสูญเสียความสัมพันธ์ที่ดีไป จึงป้องกันตัวเองโดยการไม่เข้าไปมีอารมณ์ร่วมกับความสัมพันธ์ใดมาก ๆ เพราะกลัวการสูญเสีย แต่เลือกที่จะสร้างความสัมพันธ์ใหม่ ๆ แทน
• ค่านิยมในครอบครัว ครอบครัวมีประวัติบิดาหรือมารดานอกใจมาก่อน อาจทำให้รู้สึกว่าการนอกใจเป็นเรื่องปกติที่เกิดขึ้นได้ ไม่ได้มองว่าเป็นเรื่องร้ายแรง
• บุคลิกภาพ บุคคลที่ขาดความเห็นอกเห็นใจผู้อื่น และชอบแสวงหาความสนุกหรือท้าทาย ทำให้ไม่ได้ลองมองในมุมของอีกฝ่ายว่ารู้สึกอย่างไรหากตัวเองนอกใจ และรู้สึกว่าการนอกใจสามารถทำได้
• ความขัดแย้งเรื้อรังในชีวิตคู่ ไม่ได้รับการพูดคุยอย่างตรงไปตรงมา หรือไม่ได้รับการแก้ไขที่เหมาะสม นำมาสู่ความห่างเหินของความสัมพันธ์ 
• ปัจจัยภายนอก เช่น สภาพแวดล้อมที่ทำงานส่งเสริมให้ต้องไปสังสรรค์บ่อย ๆ หรือค่านิยมในที่ทำงานที่อาจมองว่าการนอกใจไม่ได้เป็นสิ่งที่ร้ายแรง, งานที่ต้องไปไกลบ้าน แต่อีกฝ่ายไม่สามารถย้ายตามไปได้เนื่องจากมีภาระหน้าที่อื่น เช่น การดูแลลูกหรือบิดามารดา และอาจจะไม่ได้มีสาเหตุของการนอกใจที่ชัดเจน เพียงแต่เป็นสัญชาตญาณหนึ่งของมนุษย์ในการดำรงเผ่าพันธุ์

อย่างไรก็ตาม การนอกใจเป็นเหตุการณ์ที่สร้างผลกระทบด้านความรู้สึก เช่น รู้สึกเสียใจ รู้สึกแย่ รู้สึกผิดหวัง จนอาจทำให้บ้างคนไม่สามารถก้าวข้ามความรู้สึกเหล่านี้ จนพัฒนากลายเป็นโรคซึมเศร้า แนะนำให้มาพบจิตแพทย์หรือนักจิตบำบัดเพื่อปรึกษาและหาแนวทางในการรักษา เพื่อที่จะสามารถกลับไปใช้ชีวิตได้อย่างมีความสุขเหมือนเดิม

แพทย์หญิงอริยาภรณ์ ตั้งชีวินศิริกูล
จิตแพทย์